Αειφορία είναι η εκείνη που επιτρέπει τις σημερινές γενιές να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους, χωρίς όμως να θέσουν σε κίνδυνο τη δυνατότητα των επόμενων γενιών να ικανοποιήσουν τις δικές τους».
(World Commission on Environment and Development, 1987

Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών με απόφασή της (57/254) υιοθετεί την πρόταση για την «Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» και κηρύσσει τη δεκαετία 2005-2014 «Δεκαετία για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη»

«Το πλαίσιο Αναφοράς της εκπαίδευσης για τη Αειφορία και οι Σχολικές δραστηριότητες» το έτος 2013-14 είναι αφιερωμένο στην έννοια του Ενεργού Πολίτη. Η θεματολογία των σχετικών προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων περιλαμβάνει την Αγωγή του Ενεργού Πολίτη, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Δημοκρατία. Ειδικότερα:

Ενεργός Πολίτης για το Περιβάλλον και την Αειφορία

Ενεργός Πολίτης για την Υγεία

Ενεργός Πολίτης για τον Πολιτισμό

τα δημοκρατικά δικαιώματα, τα δικαιώματα του πολίτη, την ιδιότητα του πολίτη

τα δικαιώματα του παιδιού, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα κοινωνικά δικαιώματα

τον κοινωνικό αποκλεισμό και την ισότητα ευκαιριών

προβλήματα φτώχειας, αναλφαβητισμού κ.ά.

ισότητα φύλων

τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, την ετερότητα, την ανοχή.

Το αειφόρο σχολείο είναι ένα σχολείο που καλύπτει μέσα από τις δράσεις του όλη τη θεματολογία της εκπαίδευσης για την αειφορία.

Η συμμετοχή μας στο Βραβείο Αειφόρου Σχολείου σηματοδότησε για ολόκληρη τη σχολική κοινότητα μια ξεχωριστή πορεία. Με οδηγό μας τις λέξεις-έννοιες κλειδιά όραμα, οικολογική συνείδηση, υπεύθυνοι ενεργοί πολίτες, αειφορία ξεκινήσαμε το μεγάλο ταξίδι. Ξεκλειδώσαμε τους όποιους δισταγμούς με τα επιχειρήματα πως κανένας δεν είναι μόνος του στο σχολείο, πως αποφασίζουμε για τα πάντα όλοι μαζί με συνέργεια, με αλληλεγγύη, με διάδραση, με καθολική αλληλοστήριξη. Πως κανείς δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε κανέναν. . Στο αειφόρο σχολείο όλοι μας είμαστε συγχρόνως δάσκαλοι και μαθητές.

Με βασικό μας σκοπό τη στροφή της σχολικής κοινότητας προς την αειφορία θέσαμε ως βασικό μας στόχο την απόκτηση οικολογικής συνείδησης από τους μαθητές μας. Θέλαμε τα παιδιά μας να ευαισθητοποιούνται και να ευαισθητοποιούν τους πάντες για ένα υγιές φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.

Τα πρώτα βήματα για τη συμμετοχή μας ήταν να σχεδιάσουμε και να προγραμματίσουμε τις δράσεις μας σύμφωνα με το σχολικό πρόγραμμα δράσης (Σ.Π.Δ.) της Επιτροπής Αειφόρου Σχολείου. Οριοθετήσαμε τους επιμέρους στόχους του σχεδίου δράσης σύμφωνα με τους παιδαγωγικούς, κοινωνικούς, οργανωτικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες αειφορίας

Με τους δείκτες κατανοήσαμε το περιεχόμενο των δράσεων. Μέσα από την αναλυτική περιγραφή και τον σαφέστατο τρόπο υπολογισμού του αποτελέσματος γνωρίζαμε ακριβώς κάθε στιγμή τι κάνουμε και σε ποιο σημείο βρισκόμαστε.  Η ταξινόμηση   των στόχων σε τρία πεδία μας βοήθησε στην καλύτερη ισότιμη οργάνωσή τους. Αποφύγαμε το λάθος να δώσουμε την προσοχή μας σε ένα μόνον τομέα π.χ. περιβαλλοντικό και να ασχοληθούμε λιγότερο με τον κοινωνικό.

Χωρίσαμε έτσι τις δράσεις μας στα τρία πεδία δράσης του αειφόρου σχολείου, το παιδαγωγικό, κοινωνικό οργανωτικό και το περιβαλλοντικό ,έχοντας πάντα κατά νου την αλληλεξάρτηση των πεδίων. Τούτο δε  γιατί δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική δράση μέσα σε ένα αυταρχικό σχολείο. Δεν μπορεί να υπάρξει περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση όταν γυρίζουμε την πλάτη στην αγωνία της επιβίωσης του συνανθρώπου μας. Δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον αν αδιαφορήσουμε για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί στον Πλανήτη μας

Η μεθοδολογία της διδασκαλίας και της προσέγγισης των θεμάτων μέσα στο αναλυτικό πρόγραμμα ήταν η ομαδοσυνεργατική μέθοδος, ο διάλογος, η εξατομικευμένη διδασκαλία, η χρήση του Η/Υ. Σε τακτά χρονικά διαστήματα συνεδρίαζε ο σύλλογος για συντονισμό και αναπροσαρμογή των δράσεών μας. Τα εργαλεία μας ήταν το ημερολόγιο του αειφόρου σχολείου, το ερωτηματολόγιο, η συνέντευξη, η φωτογραφική μηχανή, η βιντεοκάμερα. Όλες οι δράσεις πραγματοποιούνταν μέσα στο σχολικό χρόνο.   Οι δάσκαλοι είχαν εξαρχής εντοπίσει στο αναλυτικό πρόγραμμα όλων των μαθημάτων τα θέματα που ενίσχυαν την αειφορία. Οι ώρες της Ευέλικτης Ζώνης αποδείχτηκαν ο πλέον πολύτιμος χρόνος για την εφαρμογή προγραμμάτων και δράσεων.

Στο σχολείο μας έγιναν πολλές δράσεις. Κοινωνικές, περιβαλλοντικές, παιδαγωγικές. Συμμετείχαμε σε προγράμματα και διαγωνισμούς. Κάναμε διασχολικά και διακρατικά προγράμματα. Πραγματοποιήσαμε δεντροφυτεύσεις.. Μετατρέψαμε το σχολείο μας σε έναν παράδεισο με 450 φυτά , καλλωπιστικά, αρωματικά, βότανα, δέντρα όπως η κερασιά, ο λωτός, το κουμκουάτ, η μπανανιά, κ.α. Αναβαθμίσαμε αισθητικά το σχολείο μας μετατρέποντας όλο το ισόγειο σε μια ζωντανή ιστορική γραμμή με κόμβους της τοπικής και εθνικής μας ιστορίας.

Κάναμε ανακύκλωση πλαστικών, χαρτιού, μπαταρίας. Εξοικονομήσαμε ηλεκτρική ενέργεια. Οι μαθητές μας έχουν κάνει συνήθεια την αειφορία. Φέτος χωρίς καμιά προτροπή συνεχίζουν από μόνοι τους όλα όσα έκαναν από πέρυσι.

Ολοκληρώνοντας θέλω να πω πως η στροφή προς την αειφορία που ήταν ο αρχικός μας στόχος ξεπέρασε τα κάγκελα του σχολείου και έγινε υπόθεση όλης της τοπικής κοινωνίας. Όλοι οι φορείς αγκάλιασαν το έργο μας. Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, η Δ/νση ΠΕ, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι σύλλογοι του χωριού κ.α. Το 2^ο Δημοτικό Σχολείο με σύνθημα το «Δρω δεν Αδρανώ » έκανε μέσα από τη συμμετοχή του στο αειφόρο σχολείο τη μεγάλη αρχή.

Η αειφορία έγινε δράση καθημερινή. Οι άνθρωποι   γνωρίζουν, νοιάζονται, συμμετέχουν, δρουν. Αγωνίζονται για την προστασία του περιβάλλοντος.

   Τα οφέλη για το σχολείο μας ήταν πολλαπλά. Η σχολική κοινότητα μέσα από την     εμπλοκή της στις δράσεις του αειφόρου σχολείου διαμόρφωσε μια κουλτούρα ξεχωριστή, ένα διαφορετικό προφίλ. Έγινε μια πραγματική «μανθάνουσα κοινότητα».(Corey and Frohnen,1998) Με τη συνεργατικότητα και τη συμμετοχή, με την υλοποίηση κοινών επιδιώξεων, με ενότητα και εμπιστοσύνη, με σχέσεις φιλικές και συχνές συζητήσεις, με σύμπνοια και ομοψυχία, το σχολείο μας έγινε μια πραγματική κοινότητα μάθησης.

Το σχολείο τελικά όταν θέσει κοινούς σκοπούς και στόχους βασισμένους σε ένα όραμα κοινό που το αποδέχονται όλοι οι εμπλεκόμενοι ως δικό τους και αξιοποιήσει πραγματικά με αυτόβουλη συνεργασία και εθελοντική συμμετοχή όλες τις δυνάμεις που διαθέτει τότε σίγουρα θα γίνει ένα αειφόρο σχολείο.

ΧΑΛΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ 2ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ